Deniz salyasının (müsilaj) temizliğinde büyük katkı sağlayacak

Gündem Deniz salyasının haritasını çıkardılar
Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) ve Yıldız Teknik Üniversitesi'nden (YTÜ) harita mühendisi bir grup akademisyen tarafından üretilen haritalar, Marmara Denizi’nde etkisini gösteren deniz salyasının (müsilaj) temizliğinde büyük katkı sağlayacak.

MCBÜ ve YTÜ harita mühendisi bir grup akademisyen Marmara Denizi'ndeki müsilaj (deniz salyası) yayılımını izlemek üzere Google Earth Engine platformunda Sentinel uydu görüntüleri üzerinden makine öğrenme algoritması ve çeşitli su çıkarma indeksleri kullanarak musilajı tespit eden kodu geliştirdiler. Kod sayesinde müsilajın yayılımını ve yoğunlugunu doğru ve hızlı tespit ederek üretilen haritalar, temizlik çalışmalarına büyük katkı sağlayacak.
12 BİN 700 HEKTARA YAYILDI
Yazdıkları, uydu görüntülerindeki deniz suyu ile müsilajı birbirinden ayırabilen kodla, 4 ve 5 aylık uydu görüntülerini analiz eden akademisyenler, müsilajın Çanakkale Boğazı'ndan başlayıp, Marmara Denizi içlerine, İzmit ve Gemlik körfezlerine, İstanbul'un Anadolu Yakası kıyılarına ve Tekirdağ'a kadar 12 bin 700 hektarlık alana yayıldığını tespit ederek Marmara Denizi'nin bütünü için net resmi ortaya koymayı başardılar.
GOOGLE EARTH’DAN TAKİP EDİLEBİLECEK
Müsilajın yayılımını, geliştirdikleri kod yardımıyla anlık olarak takip edilebildiklerini belirten akademisyenler, açık kaynak kodlu, Google Earth Engine platformunun tamamen ücretsiz olduğunu, JavaScript ve Python kodlama dilleri ile çalıştığını bu kod ile müsilajı küresel ölçekte de takip edebileceklerini dile getirdi. Müsilajın yayılımını bu kod kullanarak anlık olarak takip edilebildiğini ifade eden akademisyenler, açık kaynaklı koda, Google Earth Engine üzerinden ücretsiz şekilde erişilebileceğini belirtti.
HARİTA ÜZERİNDEN TAKİP EDİLECEK
Ekipte yer alan isimlerden Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, bu platform üzerine yazılan kodla su yüzeyi ve müsilajı birbirinden ayırabildikleri haritalar ürettiklerini söyledi. Müsilajın, Marmara Denizi'nde örttüğü alanları koordinatlarıyla birlikte tespit ettiklerini aktan Prof. Dr. Şanlı, "Bizim yaptığımız çalışmayla yoğunluğun nerede olduğunu, çalışmalara nereden başlanabileceğini gibi analizler yapılabilir. Tehlikeli bölgelerin nereler olduğunu, yayılımın nereye doğru yöneldiğini tespit edebiliyoruz. Yapılan temizleme işlemlerinde sahaya gemiyle çıksanız bile alan çok geniş olduğu için müsilajı görmek çok zor. Oysa bizim yazdığımız kodla nerelerde kümelenmenin artığını temizleme işlemenin başarılı olup olmadığını kod sayesinde üreteceğimiz haritalar üzerinden takip edebiliriz" dedi.
RİSKLİ YERLER BELİRLENECEK
Yazılan kod sayesinde Google Earth Engine üzerinde 1-2 dakika gibi kısa bir süre içinde müsilaj tespiti yapabildiklerini belirten Şanlı, "Kodu çalıştırıp risk olan yerleri belirleyebiliriz. Uydu görüntüleriyle bu izlemeyi sürekli yaptığımızda çok daha erken bir zamanda riskli gördüğümüz bölgelere saha analizi için gidilebilir, gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı bilgiler üretilebilir." diye konuştu.
MÜSİLAJ İÇİN ERKEN UYARI SİSTEMİ
MCBÜ Coğrafi Bilgi Sistemleri Öğretim Görevlisi Osman Salih Yılmaz ise Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunu gündeme geldiğinde, müsilajın kapladığı alanı hesaplamak, yoğun görüldüğü yerleri ve risk altındaki bölgeleri belirlemek için bir proje başlattıklarını vurguladı. Uzaktan algılama tekniklerini kullanarak yazdıkları kod sayesinde müsilajı doğru ve hızlı tespit edip haritalar ürettiklerini aktaran Yılmaz, bu haritaların temizlik çalışmalarına büyük katkı sağlayacağını düşündüğünü dile getirdi. Yılmaz, kullandıkları metodun bir nevi ‘erken uyarı sistemi’ gibi de değerlendirilebileceğine dikkati çekerek, “Bu kodla temizlik sürecinde ilerleyen dönemlerde temizliğin hangi aşamada olduğunu, müsilajın azalıp azalmadığını dakikalar içinde tespit edebiliyoruz. Ayrıca daha önce hiç müsilaj görülmemiş bölgelerde yayılımın başlayıp başlamadığı da tespit edilebilir” dedi.
MÜSİLAJIN YOĞUNLUĞU DA HARİTALANDI
Aynı zamanda Coğrafi Bilgi sistemleri ve Uzaktan Algılama alanında doktora yapan Yılmaz, danışman hocaları Doç.Dr.Fatih Gülgen ve Dr.Öğr.Üyesi Ali Murat Ateş’in katkılarıyla Coğrafi Bilgi Sistemlerinin üstün mekânsal analiz yeteneklerini kullanarak Hotspot analizi ile musilajın yoğun olduğu bölgeleri tespit ederek haritalandırdılar. Bu haritaların temizlik çalışmalarına yön vereceğini ileri sürdüler. Osman Salih Yılmaz, şimdiye kadar uzaktan algılama yöntemleriyle bulunan sonuçların bilim için çok değerli olduğunu belirtti. Proje ekibinin yürüttü çalışmanın diğer uygulanan yöntemlere göre üstünlüğünü vurgulayan Yılmaz, geliştirilen kodun geniş bir alana sahip Marmara denizini uydu görüntülerinin yan yana getirilerek tek bir mozaik görüntü oluşturarak tek seferde ve çok kısa zamanda analiz edebileceklerini ifade etti.  Yılmaz ayrıca geliştirmiş oldukları yöntemi ve elde ettikleri sonuçları bilimsel makaleye döndürdüklerini ve en kısa sürede yayınlanması için gerekli girişimlerde bulunacaklarını dile getirdi.