SARUHANOĞULLARININ KORUCU BÖLGESİ: AHMETLİ

Manisa’nın şirin bir ilçesi olan Ahmetli tanıtılmayı bekliyor. Nüfus yoğunluğu bakımından Manisa’nın ilçeleri arasında 15’inci sırada yerini alan bu şirin ilçe son yıllarda yapılan çalışmalar ile göz kamaştırıyor. 1875 yılında demir yolu hattı ile İzmir-Ankara karayolunun şehrin merkezinden geçmesi ile önemi artmış. Saruhanoğulları zamanından günümüze kadar gelen süreçte Karacalar (Ilıca) Köyü, 1870 yıllarında resmen nahiye olduktan sonra Seyit Ahmetli, Cumhuriyetin ilanından sonra ise Ahmetli  ismini alarak resmi kayıtlara geçtiği belirtildi.
 “AHMETLİ’NİN İSMİ GÜNÜMÜZE KADAR ÜÇ KEZ DEĞİŞTİ”
Tarihçi İpek Akgül, Saruhanoğulları zamanından günümüze kadar gelen süreçte Karacalar (Ilıca) Köyü, 1870 yıllarında resmen nahiye olduktan sonra Seyit Ahmetli, Cumhuriyetin ilanından sonra ise Ahmetli  ismini alarak resmi kayıtlara geçtiğini belirterek,” 1313 yılında Saruhanoğulları, Manisa’yı Bizanslılardan aldıktan sonra, güvenliği sağlamak ve düşman tehlikesini önlemek için Karaca Bey komutasında bir kuvveti Ahmetli ve yöresine göndermiştir. Bu kuvvet, önceleri Ahmetli’nin güneyindeki bugünkü Gül dede Mezarlığı yamaçlarına yerleşmiştir. Düşman tehlikesi kalktıktan sonra Karaca Bey, mahiyetiyle dağ eteklerinden ayrılarak ilçemizin bu günkü Kurtuluş Mahallesinin bulunduğu yere yerleşmiştir. Daha sonra başka yerlerden gelenlerle burası bir köye dönüşmüştür. Gelenlerin içinde Rumlar da bulunmaktadır. Nitekim 1877 Osmanlı-Rus Savaşında Ruslara mağlup olan ve Osmanlıya sığınan Çerkezler de Ahmetli’ye yerleştiler. Saruhanlılar zamanında köy olan Ahmetli'nin o zamanki adı resmi kayıtlarda Karacalar (Ilıca)olarak geçmektedir. Karacalar Köyü, 1870 yılı sonlarına doğru resmen nahiye olmuş ve “Seyit Ahmetli” adını almıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra "Seyit Ahmetli" adı değiştirilerek Ahmetli olarak resmi kayıtlara geçmiştir. Bu ismin nereden geldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte çeşitli kaynaklarda Karaca Bey’in adının Ahmet olduğu iddia edilmekte (Karaca Ahmet Bey veya Seyit Ahmet) ve bu ismin oradan geldiği ileri sürülmektedir. Başbakanlık Arşiv Dairesinin 166 numarasında kayıtlı H. 937-iS. 1530 tarihli defterin 466. sahifesinde “Sart Kazası Sipahilerinin” zeameti olan köyler arasında Ahmetli ve Yaraşlıköylerinin isimleri de vardır. Bu zeametin 100-109 akçelik hasılatı bulunduğu görülmektedir. Sart 49, Ahmedli 13, Yarışlu 7 vergi haneliktirler. Yine o yıllarda 13 hane ve 2 mücerretten (yalnız yaşayan) oluşan Ahmetli Köyü (tahminen 67 kişi), XIX. yüzyılın Saruhan Sancağına ilişkin ilk nüfus sayımlarından olan 1835 tarihli nüfus yoklama defterine göre, 95 Müslim ve 45 gayr-ı Müslim olmak uzere toplam 140 nüfusu bünyesinde barındırmaktadır. Bu tarihte Ahmetli’de ayrıca Derici Aşiretinden oldukları ifade edilen 22 erkek nüfus daha bulunmaktadır. 1875 yılında demir yolu hattının Köyün merkezinden geçmesi ile Ahmetli’nin önemi artmış veilk belediye teşkilatı 1875 yılında kurulmuştur. Kaynaklardan anlaşıldığına göre Ahmetli, II. Abdülhamit döneminde, 1894'te, büyük bir deprem felaketi yaşamış ve harap olmuştur. Ahmetli, 1919 ile 1922 yılları arasında Yunanlıların işgaline uğramıştır. Yunanlılar, bu işgaller sırasında Ahmetli ve çevresindeki diğer köyleri ateşe vermişlerdi. 07 Eylül 1922 tarihli Resmi Tebliğde şöyle denilmektedir: “Düşman, gerek Salihli’yi gerekse Salihli’ye civar olan bütün köyleri yakmış ve âdeti olduğu üzere Müslüman halkı, insanlıkta örneği görülmeyen bir kötülükle ve feci bir biçimde öldürmüş ve yakmıştır.19 Haziran 1987 gün ve 3392 sayılı "103 İlçe Kurulması Hakkında Kanun" la ilçe statüsüne kavuşmuştur. Yasa gereği mahalleye dönüştürülen köyler ile birlikte 23 Mahallesi olan Ahmetli’nin nüfus Tüik’in açıkladığı 2020 yılı verilerine göre 16 bin 614”dedi.
 “MİLATTAN ÖNCEYE AİT BİR YERLEŞİM BÖLGESİ GÖRÜLMEDİ”
Ahmetli’de, Milattan önceye ait bir yerleşim bölgesi görülmediğini belirten Tarihçi İpek Akgül “İlçemizin de içinde olduğu bu coğrafyada Hititlerin, İyonların, Frigyalıların, Lidyalıların, Perslerin, Makedonyalıların, Romalıların, Bizanslıların ve Selçukluların yaşadıkları bilinmektedir. Fakat ilçemizde, Lidyalılardan kalan Tümülüsler (höyük-mezar) dışında bu kavim ve devletlere ait herhangi bir iz bulunmamaktadır. Ancak Miletos ve Efesus’tan başlayan, Orta Anadolu’dan ve Kızılırmak’tan geçerek Mezopotamya’ya giden “Kral Yolu” ilçemizin içinden geçmektedir” dedi.