UYKUDAKİ TEHLİKE: SOLUNUM DURMASI

Antik çağlarda geçici bir ölüm dönemi olduğuna inanılan uykunun, tam aksine vücudun tamir ve yenileme dönemi olduğunu artık biliyoruz. Uykuda solunum durması kavramı ( Uyku apnesi) uyku tıbbınun  gelişimi ile hayatımıza girdi. Uyku sırasında normalde saatte beşi geçmeyecek oranda birkaç saniyelik solunum durması olabilir. Ancak bu sayının üzerinde solunum durması araştırılması ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.

Uyku apnesi nasıl olur ve  belirtileri nelerdir? Uyku apnesi beynin solunum ile ilgili komuta merkezlerinin  etkilendiği durumlarda ortaya çıkabilir. “ Merkezi Tip”  olarak adlandırılan bu durum  oldukça tehlikelidir. Uykudaki ani ölümlerin önemli bir kısmının bu durumdan kaynaklandığı düşünülmektedir ! “Tıkayıcı” olanında ise  büyümüş bademcikler, aşırı kilo, yumuşak damak sarkmaları sonucu uykuda solunum aralıklı olarak durmaktadır.

Gece boyunca solunumun durduğu her saniye, bilincimize yansıyamasa da, uyanmadır, normal uykunun bütünlüğü bozulacağı için sonucu gündüz uykululuk, yorgunluk, başağrısı, dikkat eksikliği, horlama, kalitesiz bir yaşam ve birazdan belirteceğimiz – yaşamı tehdit edebilecek düzeye erişilebilen- kronik hastalıklara davetiye çıkarmaktır.

Her horlama masum mu? Belli yaş üzeri, kilolu, kısa boyunlu, yumuşak damak problemi olan özellikle erkekler, ama azımsanmayacak oranda kadınlarda horlamaya alışkınız. Ama apnenin eşlik ettiği horlama ( Ek hastalıklar  da varsa) tehlike işaretidir. Horlayan yakınlarımızın uzağında uyumaya çalışırken, onların sağlık kontrollerini yaptırmayı ihmal etmemeliyiz!

Uyku apnesinin sonuçları ne olabilir? Kalp- damar problemleri, solunum sistemi ve beyin hastalıkları uyku apnesinin nedeni olabileceği gibi, sonuçları da olabilir. Uyku apnesi olanlarda yüksek tansiyon, kalp krizi, akciğer hastalıkları, inmeler, son araştırmalara göre bunamalar ve ne yazık ki ani ölümler normalden daha fazla görülmektedir.

 Uyku apnesi tanısı nasıl konur ? Uyku laboratuvarında başa ve vücudun belli yerlerine yerleştirilen, özel cihazlara bağlı yapışkan bantlarla tüm gece boyunca uykuyu oluşturan yapıların analiz edilmesi ile konunun uzmanlarınca tanı konur.

Uyku apnesi tedavi edilebilir mi? Tıbbın her alanında olduğu gibi ilk adım koruyucu tedavi ile atılmalıdır, yani sağlıklı yaşamak ile… Sağlıklı beslenme, alkol ve sigaradan uzak durma, fazla kilolardan kurtulmak, fiziksel kapasiteye uygun egsersiz ilk adımlar olmalıdır. Buna rağmen, kronik hastalıklardan kaçamamış isek, doktorumuzun önerdiği ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerine büyük bir ciddiyet ile uymalıyız.

Ama belli oranın üzerinde apnenin izlendiği kişilerin, hastalığın şiddetine göre seçilen  hava makinesi gibi bir cihazı bütün gece, ya da en az 4-5 saat kullanmaları yaşamsal önem taşır.

Sonuçta her horlama masum değildir. Uyku apnesi ciddiye alınması gereken bir hastalıktır.

Bazen bir cihaz, bir hayat kurtarabilir.

Sağlıklı ve güzel yaşamak dileği ile…